آداب رسوم ازدواج مردم هند
مجموعه: فرهنگ زندگي
رسوم مردم هند, مراسم سنتي هند
هند كشوري است با هزاران سنت و آداب و رسوم منحصر بفرد از جمله انواع مراسم سنتي و جشنها و آيينها و اعياد و تعطيلات كه داراي تقويم خاص هستند. براساس سال قمري مهمترين اعياد در هند جشن ديوالي است. از ديگر مراسم هنديان جشن روشنايي است كه قريب به ۸ ميليون هندي لامپهاي كوچك و بزرگي را در اين شب روشن مينمايند. از ديگر مراسم هنديان آيين دويسرا در اولين روز ماه هندي (آشوين) كه در آن مردم انواع رنگها را بر سر و صورت خود و ديگران ميپاشند كه در اصل با اينكار فصل تابستان را آغاز مينمايند.
ازدواج
ازدواج در آيين هندو
ازدواج دو خانواده و نه فقط دو فرد. در”سيخ فيت”(sikh faith) در شرق هند برخي ازدواجها از قبل تعيينشده و برخي بر اساس عشق و علاقه است. وقتي دو نفر خواهان ازدواج با هم هستند اين بدينمعنا است كه دو خانواده با هم ازدواج ميكنند و نه فقط آن دو فرد. عروس نيز طبق سنت قرمز ميپوشد (سفيد در فرهنگ هند بيانگر مرگ است) و داماد كت كرم رنگي را كه “اتچكين”ناميده ميشود همراه با عمامه قرمزرنگي ميپوشد.
پدر دختر، عروس و داماد را از طريق قراردادن يك گوشه از لباس عروس در دستان داماد به يك ديگر منتقل ميكند.
داماد چهار مرتبه با كمك برادران عروس و سه عموها عروس را به دور كتاب مقدس ميچرخاند. بعد از اتمام چهارمرتبه چرخش آن دو زن و شوهر محسوب ميشوند. كشيش را يا دعاي خيرشان را نثار آن دو ميكند و بعد به زوج نصيحت ميكنند كه چگونه زندگي كنند و چگونه در زندگي جديد مشتركشان عشق بورزند. اين زوج دو بدن با يك روح هستند.
در هند سنتهاي ازدواج متفاوتي وجود دارد و در نواحي مختلف هند سنتهاي متفاوتي وجود دارد و با اين حال در تمام نواحي ازدواج عمل بزرگي در زندگي هر فرد در هر مكان و با هر سنتي ميباشد.
ازدواج در هند تنها ايجاد ارتباط بين دختر و پسر نيست بلكه ايجاد ارتباط دو خانواده با يكديگر ميباشد و معمولاً خانوادهها كه با هم وصلت ميكنند در يك قشر قرار دارند و يكي از شرايط ازدواج جهاز است كه خانوادهها براي آن بر سر گفتگو مينشينند و از ديگر شرايط ازدواج مشاوره با اخترشناسي است كه از طريق آن متوجه شوند اين دختر و پسر در زندگي زناشويي خود توافق دارند و در صورت مثبت بودن روز ازدواج هم به همين منوال تعيين ميشود.
در ازدواجهاي مذهبي هند دعاي خير پدر و مادر و رضايت آنها بسيار مهم است و خانواده دختر است كه وعده غذايي شب عروسي را تدارك ميبينند و مهمانها را دعوت ميكنند.
گرچه در مورد اعتقاد به سنت ازدواج و رسومات آن، نظرات گوناگوني در هند وجود دارد، اما نهاد ازدواج در ميان تمامي هندوها و ساير اديان از درجه اهميت واحدي برخوردار است و در همين ارتباط ازدواج در اكثر متون مذهبي هند به مثابه يك فريضه مذهبي آمده است.
متون مذهبي «وداها»، «حماسهها»، «يورانا» و همچنين متون مذهبي «بودائيسم» و«جِينيسم» ازدواج را يك فريضه مذهبي قلمداد ميكنند. ازدواج كه در لغت هندو «ويواه» خوانده ميشود، به عنوان يك وظيفه اساسي براي هر «هندو» محسوب ميگردد. بر اساس اعتقادات مذهب هندوئيسم، هر انسان بايستي پنج قرباني بزرگ انجام بدهد. انجام اين پنج قرباني تنها زماني ممكن است كه فرد ازدواج كرده باشد. بنابراين زن يا مرد تا زماني كه ازدواج نكرده باشد نميتواند اين پنج فرض بزرگ را انجام دهد. زندگي مشتركي كه زن و مرد تشكيل ميدهند در هندوئيسم، «گرهياستا» خوانده ميشود و پنج قرباني مذكور تقديم به خالق هستي «براهما» خدايان هندو، اجداد، عناصر و همنوعان ميگردد.
بنابراين دختر و پسر هر دو، جايگاه خاصي در مذهب هندوئيسم دارند. هندوها براي تولد فرزند پسر، اهميت ويژهاي قائلاند، زيرا معتقدند كه تولد فرزند پسر منجر به رستگاري يا آزادي ميشود. بر اساس اعتقادات هندوئيسم، زنان خلق شدهاند كه وظيفه مادري را به عهده بگيرند و مردان آفريده شدهاند كه بتوانند پدر شوند. ازدواج در هندوئيسم از لحاظ نظري يكي از مراسم مذهبي چندگانه مبني بر «اهداي بدن» يا «قرباني بدن» است كه زن و مرد هندو بايستي در يك مقطع از زندگيشان آن را انجام دهند.
رسوم مردم هند, مراسم سنتي هند
بر اساس اعتقادات مذهب هندوئيسم، بايد دختر را به محض رسيدن به سن مناسب براي ازدواج به خانه بخت فرستاد و اگر پدر و يا قيم دختري كه به سن ازدواج رسيده، تا سه سال پس از اين مقطع او را به خانه بخت نفرستد، گناه بزرگي مرتكب شده است و در همين حال اگر والدين، دختر را در اين مدت به خانه بخت نفرستند، دختر آزاد است كه زوج خود را به دلخواه خود انتخاب كرده و با او ازدواج كند.
گرچه سن ازدواج در مناطق شهري هند رو به افزايش است، اما ازدواج كودكان و ازدواج در سنين پايينتر هنوز هم در روستاهاي هند مرسوم است. سنين ازدواج در هند از نوزاد ۶ ماهه شروع ميشود و تا سنين بالا ادامه مييابد. هماكنون در بسياري از مناطق روستايي هند، نوزادان كوچك دختر و پسر را با برگزاري مراسم مذهبي همانند ساير مراسم ازدواج به عقد يكديگر در ميآورند و سپس نوزاد دختر به خانه شوهرش يعني منزل پدر پسر خواهد رفت و در حقيقت مابقي عمر را تا رسيدن به بلوغ جسمي و عقلي در آنجا خواهد گذراند. هدف اين نوع ازدواج كه بيشتر در ايالتهاي راجستان و مناطق جنوبي هند رواج دارد، وابسته كردن دختر و پسر به زندگي مشترك از ابتداي دوران كودكي است.
سن ازدواج در ميان گروهها و مذاهب مختلف در هند متفاوت است و اين كشور پايينترين معدل سني ازدواج را چه در ميان دختران و چه در ميان پسران در جهان دارا است.
در ميان طبقات مختلف مذهبي در هند، به ترتيب دختران «طبقه نجس» يا هاريجان، براهمان (طبقات روحاني هندو) كساتريا (طبقات رزمي)، مر و ويشا (طبقات كشاورز) پايينترين سن ازدواج را دارند.
قانون اساسي هند در بخش ازدواج هندوها كه در سال ۱۳۳۴ به تصويب رسيد، حداقل سن ازدواج براي زنان را ۱۵ سال و براي مردان ۱۸ سال تعيين كرده است، اما عملاً اين قانون در همه جا به اجرا در نميآيد.
بهترين و پسنديدهترين نوع ازدواج، هديهكردن عروس به داماد است. هندوئيسم براي ازدواج بين زوجين شرايطي قايل است. از جمله يك مرد هنگامي ميتواند ازدواج نمايد كه شرايط دوران تعليم و مطالعه متون مذهبي هندو را پشت سر گذاشته باشد. مطالعه متون مذهبي بايستي طبق دستور انجام گيرد و در دوران مطالعه نيز، متعلم بايستي مسايلي را كه هندوئيسم تعيين كرده است رعايت نمايد. متون مذهبي «ودا» متشكل از سه نسخه است و متعلم بايستي حداقل يكي از آنان را مطالعه كند تا بتواند ازدواج كند.
متون مذهبي هندو تاكيد دارند كه مرد و زن بايستي در دوران قبل از ازدواج از عزت نفس و اتكاء به نفس برخوردار باشند. اين متون همچنين تأكيد مينمايند كه مرد و زن نبايستي قبل از ازدواج رابطه جنسي داشته باشند. تا قبل از تصويب «قانون ازدواج هندوها» در سال ۱۳۳۴، از لحاظ اعتقادي، هر هندو ميتوانست تعداد زيادي زوجه اختيار نمايد. تا اين زمان در طبقه تاجر، طبقه رزمنده و يا افراد ثروتمند و قدرتمند چند زوجهاي نيز ديده ميشد. اما در ميان طبقات روحاني و رهبران عمدتاً يكزوجهاي مرسوم بود.
رسوم مردم هند, مراسم سنتي هند
خواستگاري
قرار گرفتن مرد به عنوان محور و همچنين وجود فشار ناشي از تهيه جهيزيه كه ريشه در فقر اقتصادي مردم هند دارد، عملاً موجب شده تا عموماً خانوادهها خواستار داشتن پسر باشند. بطوريكه بعضاً تولد اولاد دختر را به عنوان نَحس ياد كرده و ميكنند. اين موضوع كه بطور مستقيم بر نهاد خانواده نيز اثر گذاشته، موجب شده تا در جامعه هند اصولاً براي مرد ارج بيشتري (در آيينهاي مختلف) قايل شوند و به همين خاطر نيز به هنگام ازدواج اصولاً خانواده دختر در تلاش براي پيدا كردن داماد مناسب باشد.
در همين راستا لازمه يافتن داماد مناسب و خوب، ارايه شرايط مناسب و خوب بوده و نهايتاً انتخاب داماد با وضعيت طبقه، امكانات مالي و شرايط اجتماعي خانواده دختر رابطه پيدا كرده است. به هر تقدير پيشنهاد ازدواج در هندوها اصولاً از جانب خانواده دختر مطرح ميشود و پدر و مادر دختر، پس از انتخاب داماد به منزل او رفته و پيشنهاد را مطرح ميكنند. در اين هنگام دختر و پسر هيچ نقشي در رد يا قبول ازدواج نداشته و حتي بعضاَ همديگر را تا قبل از مراسم ازدواج نيز نميبينند.
بعد از حضور خانواده دختر در منزل پسر، پدر و مادر داماد به منزل عروس ميروند و در اين رابطه مراسم مختلفي وجود دارد. در جنوب هند خانواده داماد پس از قبول عروس همراه با يك دست لباس به منزل دختر رفته و نظر نهايي خود را اعلام ميكنند. در شرق هند يعني ايالت پنجاب، خانواده داماد با يك قطعه جواهر (گردنبند يا انگشتر) همراه با لباس و با يك نوع ظرف نقره به منزل عروس ميروند كه به اين رسم «سگاتي» نيز گفته ميشود.
در هر حال حضور خانواده پسر در محل خانواده دختر در حقيقت قبول دختر به عنوان عروس است. در اين نشست پيرامون جهيزيه «دوري» و برنامه عروسي گفتگو ميشود. در شهر «ساورات» ايالت بيهار در شرق هند، پسرها به قيمت خوبي در يك نمايشگاه به فروش ميرسند و خريداران آنها والدين دختران دم بخت هستند.
در اين شهر از ۶۰۰ سال پيش تاكنون پسرها همراه با بزرگان خانواده خود در يك باغ انبه جمع ميشوند و خانواده دختران دم بخت، داماد خود را انتخاب ميكنند. اين كار به خانواده دختر حق انتخاب را ميدهد ولي موضوع پس از توافق طرفين در مورد مبلغي كه خانواده دختر بايد بپردازد قطعي ميشود. خانواده دختر چند داماد را انتخاب كرده و پس از بحث مفصل در باره پيشينه خانوادگي، سوابق تحصيلي و ساير داراييهاي پسر و بالاخره تعيين ميزان جهيزيه، مسأله ازدواج نهايي ميشود.
دامادها به قيمتهايي از ۳ تا ۳۰۰ هزار روپيه به فروش ميرسند كه قيمت بر اساس شغل آنان تفاوت ميكند. بهاي دامادهاي كارگر روزمزد از ۳ تا ۵ هزار روپيه، پاسبان ۵ تا ۸ روپيه، كارمند بانك از ۱۰ تا ۱۶ هزار روپيه و افسر پليس از ۱۶ تا ۳۰ هزار روپيه و يك موتورسيكلت براي داماد است. همچنين دامادهايي كه كارمند دولت ايالتي باشند از ۱۶ تا ۵۰ هزار روپيه، معاون رييسپليس ۳۰ تا ۶۰ هزار روپيه به اضافه يك خودرو، كاركنان خدمت اداري هند، با اعتبارترين شغل در هند، از ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار روپيه به اضافه يك دستگاه اتومبيل براي داماد، يكي براي پدر وي و يكي هم براي فردي كه دو خانواده را به هم معرفي كرده به فروش ميرسد.
بهاي دامادهايي كه استاد دانشگاه باشند، از ۱۵ تا ۳۰ هزار دلار، كارگران شاغل در بمبئي، دهلي و ساير شهرهاي بزرگ هند ۱۵ تا ۴۵ هزار دلار و روزنامهنگاران در ايالتها از ۶ تا ۱۵ هزار و روزنامهنگاران در شهرهاي بزرگ ۱۵ هزار دلار به اضافه يك خودرو تعيين شده است. در ايالت بيهار از زماني كه دختر در خانواده متولد ميشود والدين به جمعآوري پول براي ازدواج وي ميپردازند و خانوادهاي كه صاحب چند دختر شود خود را بدشانسترين خانواده ميداند. به همين دليل كشتن جنين دختر يك پديده عمومي در اين منطقه است.
رسوم مردم هند, مراسم سنتي هند
مراسم عروسي در هند
مراسم مذهبي، بخش عمدهاي از نظام ازدواج در هندوستان را تشكيل ميدهد. متون مذهبي در رابطه با ازدواج ميگويند كه عروس به وسيله پدر و يا ولي خود به داماد «سپرده» ميشود، بنابراين از داماد دعوت ميشود كه براي بردن عروس به محل عروسي مراجعت كند. مراسم عروسي با توجه به مذهب، طبقه، فرقه، درآمد و موقعيت اجتماعي افراد، متفاوت است. در مجموع، مراسم مذهبي ازدواج عبارت است از مراسم نامزدي، تعيين يك روز خوش يمن با تعيين ساعت و دقيقه برگزاري جشن عروسي كه به آن مراسم استقبال از داماد توسط خانواده عروس گفته ميشود، تقديم حلقه گل متقابل توسط عروس و داماد، تحويل عروس به داماد، قرار دادن دست عروس در دست داماد و چرخيدن هر دو با يكديگر هفت مرتبه به دور آتش مقدس كه براي همين منظور در محل برگزاري جشن عروسي بر پا شده است.
همراه با چرخش عروس و داماد به دور آتش، روحاني هندو كه در محل حاضر است، شروع به خواندن اوراد و سرودهاي مذهبي از «ودا»، «گرياسوتورا» و «سازيتيس» ميكند و در همين هنگام از روغن مخصوص كه در دست دارد، به داخل آتش ميريزد.
اما طبقات پايين هندو مجاز نيستند كه در هنگام ازدواج از اوراد و «ودا» استفاده كنند. به همين دليل آنها از اوراد «مانترا» كه در متون «يورانا» موجود است، استفاده ميكنند. اين مراسم بين ۳ تا ۶ ساعت طول ميكشد و عروس و داماد بايد تا ۱۲ ساعت غذا نخورند. مراسم عروسي عموماً در محلهاي عمومي با برپايي سالني كه از پارچه و چوب به شكل چادرهاي زيباي سرپوشيدهاي تزيين شده است، برگزار ميشود.
مراسم عروسي بر مبناي امكانات مالي عروس و طبقه اجتماعي وي متفاوت است و از حداقل يعني با سادهترين امكانات ممكن كه كمتر از ۱۰۰۰ روپيه (۱۰۰۰۰ تومان) شروع ميشود. امروزه در هند عنوان «سپتابادي» (چرخيدن هفت مرتبه به دور آتش) كه رسم مشترك هندوها است، شامل ازدواجهايي است كه احتياج به هيچگونه تشريفات و مراسمي ندارد. بسياري از ازدواجها به وسيله بخشنامه قانوني مربوط به ازدواج سال ۱۳۳۳ دولت انجام ميشد.
البته قابل توجه است كه نشأت گرفتن اين قانون، از كتابهاي هندو و سنتهاي قديمي است كه با اصلاحاتي از طرف دولت بصورت قانون درآمده است. در حقيقت ميتوان گفت كه قانون ازدواج «برهما سماج» در سال ۱۲۵۱ كه در تمام ايالتهاي هند به جز جامو و كشمير اجرا ميشد، طلايهدار تصويب قانون سال ۱۳۳۳ ميباشد. علت مهم و اساسي كه اين قانون را متمايز ساخته بود، تصريحكردن به اصل داشتن يك زن براي مردان بود. با اين وجود حتي پس از گذشت ۳۶ سال از تاريخ تصويب و اجراي اين قانون، به زحمت ميتوان گفت كه قانون يك زن داشتن بطور كامل در جامعه هند پياده ميشود.
در اين ارتباط زنان هندي رنج زيادي را تحمل ميكنند و ترجيح ميدهند كه در مقابل زن گرفتن مجدد مردان سكوت اختيار كنند و در انظار عمومي در دادگاه حاضر نشوند. آنها خوب ميدانند كه حتي در حال حاضر عملكرد دادگاهها در برابر خط مشي قانون ازدواج سال ۱۳۳۳ به صورت معكوس، عليه خود زنان ميباشد. دادگاهها براي ازدواج دوم مردان دليل و مدرك طلب ميكنند. در حالي كه اغلب اوقات دليل و مدركي در دست نيست.
در زمان قديم، ازدواجها در جامعه هند به عنوان اجراي يك آيين مذهبي كه زن و مرد را پيوند ميداد و اين پيوند حتي تا زمان مرگ و بعد از آن نيز تفكيكناپذير بود، محسوب ميشد. اين موضوع توسط قوانين و حقوقي كه براي حمايت از زنان وضع شده و در آن از طلاق به عنوان عاملي در جهت از هم پاشيدگي وحدت بين زن و مرد نامبرده شده از بين رفت. با اين وجود تصريح قانون ازدواج هند و در مورد برابري زن و مرد در موضوع طلاق به عنوان يك اقدام قانوني در جهت برقراري تساوي بين زن و مرد محسوب ميشد.
جهيزيه (دوري) در هند
جهيزيه در ابتدا هدايا و پيشكشهايي بود كه به دختران در زمان ترك خانه پدري و ورود بهخانه همسر اهدا ميشد ولي متأسفانه امروزه تبديل به امري مزاحم و ناهنجار شده است كه بازتاب آن دختركشي و سقط جنين، خودكشي، سوزاندن عروس و موارد ديگري كه باعث هتك حرمت دختران هندي است، ميباشد.
مسأله جهيزيه در ميان كاستهاي مختلف و شهرها و روستاها به صورت يك مشكل اجتماعي جدي مطرح است كه قوانين ازدواج پسر و دختر با كاست خود يا بالاتر و پايينتر مورد سوءاستفاده واقع شده است اين قوانين انتخاب همسر را محدود ميكند؛ مضافاً به اينكه پسر بصورت يك هدف باارزشتري نسبت به دختر در اين جوامع تجلي ميكند و عامل اصلي در اين ميان جهيزيه است يعني دادن اجناس و كالاهاي مادي و پول نقد و طلا به خانواده پسر در زمان عقد ازدواج و حتي در مناسبتهاي مختلف بعد از ازدواج هم ادامه دارد و در بعضي جوامع تا آخر عمر.
متأسفانه آمار سقط جنين زنان باردار بعد از سونوگرافي و خودكشي و خودسوزي دختران هندي بسيار بالا است. حتي در شهرهاي بزرگي مانند دهلي به طور متوسط در هر ۲۴ ساعت يك عروس از خودسوزي جان ميسپارد، در اكثر اين حوادث ناگوار، عامل اصلي جهيزيه ميباشد.
در عصري كه هند به پيشرفتهاي اقتصادي بيسابقه اي دست يافته، گزارشات روزافزوني از شكنجه و سوزاندن عروسان هندي به خاطر جهيزيه به دست ميرسد. افزايش اين عمل به واسطه ظهور عصر جديدي از مصرفگرايي كه با سنن قرون وسطايي تداخل پيدا كرده، ابعاد جديدي يافته است.
مقامات هندي ميگويند: تمام خانوادهها صرف نظر از زمينه مذهبي، اجتماعي و اقتصاديشان، بطور فزايندهاي جهيزيه بيشتري را طلب ميكنند تا از فقر بگريزند، ثروتي بيندوزند، تا لوازم مدرني را كه هر روز تبليغش را در تلويزيون ميبينند، به چنگ بياورند. در جريان شتاب جامعه به سمت مدرنيزه شدن تقاضاي جهيزيه، راهي شده است تا ساليان سال بعد از ازدواج، همچنان پول و كالا از خانواده عروس اخذ شود و اگر خانواده عروس قادر به اين كار نباشد عروس در معرض گرفتاري ضرب و جرح و حتي قتل قرار ميگيرد.
جهيزيه شايد بزرگترين عامل فشاري باشد كه ستمكشيدگي زنان در هند و ساير نقاط شبه قاره را تشديد ميكند. اين سنت كه در آغاز بمنظور كمك به زندگي دختران كه وارث خانواده محسوب نميشدند بنا نهاده شد، اينك به عامل ورشكستگي خانوادهها و ستمكشيدگي زنان بدل شده است. از لحظهاي كه يك دختر به دنيا ميآيد، خانوادهاش ميدانند كه سالها و حتي نسلها بايد بهاي ازدواج و جهيزيهاش را بپردازند.
و همين عمل موجب قتل نوزادان دختر و سقط جنين دختر ميشود. اگر دختر زنده بماند، خانوادهاش با اعتقاد به اينكه جز خرج برايشان فايدهاي ندارد و بايد روزي او را تحويل خانواده شوهر بدهند با او مثل يك سربار رفتار ميكنند و نسبت به برادرانش غذاي كمتري به او ميدهند و توجهي به سلامتش ندارند. بعد هم خانواده داماد فكر ميكنند به خاطر اينكه بار اضافي ورود يك زن به خانوادهشان را پذيرفته اند، بايد پول كلاني به آنها داده شود.
رسم جهيزيه در هند بدين قرار است كه خانواده داماد بر اساس موقعيت اجتماعي، وابستگي طبقاتي، و موقعيت اقتصادي و تحصيلي خود از خانواده دختر تقاضاهايي مبني بر دريافت وسايل زندگي ميكند. خانواده عروس بايستي در هنگام نامزدي با اين تقاضا موافقت كنند. مقدار جهيزيه قبل از ازدواج بين طرفين توافق ميشود.
اين جهيزيه شامل طلا، ماشين، وسايل الكترونيكي، وسايل زندگي، فرش، مسكن و پول نقد است و ميزان آن بستگي به وضعيت خانواده عروس از لحاظ طبقه و امكانات مالي دارد. هم اكنون خانواده هاي عروس در مورد يك وسيله نقليه از دوچرخه تا ماشين آخرين مدل خارجي و در مورد مسكن نيز از منازل اجارهاي تا منازل ويلايي در اروپا به داماد هديه ميكنند و اين دو مسئله بسيار حايز اهميت است.
از آنجا كه اكثر جامعه هند در فقر به سر ميبرند، بسياري از دختران جواني كه والدين خويش را در موقعيت ناگواري ميبينند، به منظور رها كردن والدين خويش از مشكلات اقتصادي يا دست به خودكشي ميزنند و يا راهي مراكز فحشاء ميشوند. در بسياري از موارد، پس از اينكه زوجين تشكيل خانواده ميدهند، خانواده عروس موفق نميشود به خاطر مشكلات اقتصادي، به وعده هاي خود در مورد تهيه جهيزيه عمل كند. در نتيجه خانواده داماد اذيت و آزار عروس را شروع ميكند و بدين طريق سعي ميكند كه خانواده عروس را تحت فشار قرار دهد تا به وعده هاي خود عمل كند.
در مورد جهيزيه نيز همانند مراسم عروسي سطح خانواده ميزان جهيزيه را تعيين ميكند و تعداد آن از حداقل شروع ميشود. در اين مورد نيز، به ذكر نمونهاي ميپردازيم. حدود هشت سال پيش دختر مهاراجه جيپور در ايالت راجستان واقع در غرب هند ازدواج كرد و پدرش علاوه بر كليه وسايل زندگي، وسيله نقليه، منازل و زمينهاي متعدد، ۱۹۰ كيلو نيز طلا به وي داد. دولت هند بعدها ميزان موجودي طلاي مهاراجه مزبور را ۲۹۶۱ كيلوگرم اعلام داشت!
در حقيقت جهيزيه، امروزه بعنوان يك هديه براي ابراز محبت و عشق نيست بلكه حقي است براي خانواده پسر در قبال بزرگ كردن پسر و كسب تحصيلات به اضافه مخارج ازدواج و كالاها و وسايل زندگي.
رسوم مردم هند, مراسم سنتي هند
ازدواج و رسوم بعد از آن
تشكيل خانواده كه اصولاً از اركان هر جامعهاي محسوب ميشود. بر مبناي شرايط اجتماعي، اقتصادي، جغرافيايي آن داراي رسوم مختلف است و به ويژه مشكلات ناشي از آن و گذر ايام، عملاً به وجودآورنده رسوم متفاوت ميشود. در اين راستا كشور هند به دليل تنوع قوميت با فرهنگ و رسوم رابطه نزديك دارد و پس از تشكيل خانواده داراي رسوم متفاوتي است.
رسم ساتي
«ساتي» واژهاي است سانسكريت كه به معناي «همراه» و «رفيق» ميآيد. بر اساس اين رسم اگر شوهر زن جواني بميرد، زن جوان بايستي خود را زنده زنده در آتش بياندازد كه جنازه شوهرش در آن، در حال سوختن است. اين رسم كه ريشه در عقيده هندويي دارد، اشعار ميدارد كه زن با قرباني كردن خود در هنگام سوختن جنازه شوهرش باعث ميشود كه شوهرش را از آتش جهنم نجات بدهد. با گذشت زمان اين رسم نه تنها فراگير، بلكه به صورت كمال مطلوب خانمها درآمده است. با درگذشت شوهر، بيوه وي خود را در آتش وي ميسوزاند و يا اگر او را دفن ميكردند، بيوه وي نيز زنده زنده همراه وي مدفون ميشد.
هندوها بر اين عقيدهاند كه به مجرد اينكه زني اقدام به «ساتي» نمود تبديل به «الهه ساتي» ميشود. سپس در محل خودسوزي وي معبدي به نام «الهه ساتي» ساخته ميشود و با قرار دادن مجسمهاي از او به عبادت وي ميپردازند.
رسم چند شوهري
گرچه رسم چندشوهري كمتر از چندزوجهاي در هندوستان مرسوم است، اما به هر حال در بعضي از نقاط اين كشور مشاهده ميشود. اين رسم در ميان طبقات «تودا» و «كوتا» از منطقه «نيلگريز» و طبقه «خاسا» از منطقه «جونان باور» و (اطراف شهر در ادون) و در بعضي ديگر از نقاط شمال هند رواج دارد.
رسم چندشوهري به دو گونه مختلف است:
الف ـ نوع اول «برادري» خوانده ميشود كه تمامي شوهرهاي يك زن برادر هستند.
در اين نوع از رسم چندشوهري، برادر ارشد نسبت به ديگر برادران از حقوق بيشتري در رابطه با زن برخوردار است. در ميان طبقه «تودا» برادر ارشد با دختر ازدواج ميكند، اما ديگر برادران نيز به او دسترسي دارند. فرزنداني كه در اين خانواده به دنيا ميآيند، متعلق به برادر بزرگ هستند. اين رسم هم اكنون در منطقه و ايالت «هاريانا» رواج دارد.
ب ـ در رسم چندشوهري نوع دوم، شوهران يك زن با يكديگر رابطه خويشاوندي ندارند.
به اين نوع ازدواج، چند شوهري متفرق، گفته ميشود. اين نوع ازدواج در ميان طبقه «نيار» در ايالت «كرالا» مرسوم بوده است.
ج- ازدواج مرد با زنبرادر متوفي خود درصورتيكه داراي فرزند ذكور باشد.
در اين نوع ازدواج در صورت مرگ شخصي كه داراي فرزند ذكور است، برادر كوچك وي بايستي با بيوه وي ازدواج كند. بر اساس اين رسم برادر بزرگ فرد متوفي، حق ندارد كه با بيوه برادر خود ازدواج نمايد. اين رسم در حال حاضر در ميان طبقات «جات» «كجرات» و تعداد زيادي از ديگر طبقات ايالات «اتارپرادش» و طبقه «كاراگوز» در منطقه «ميسور» رواج دارد.
ازدواج خواهرانه
در اين نوع ازدواج در صورت مرگ زن، شوهر با خواهرزن خود ازدواج ميكند. اين ازدواج در بخشهايي از ايالت «هاريانا» رواج دارد.
تشريفات ازدواج در هند
عروسي هندوها مثل تمام آداب و رسوم ديگرشان با تشريفات زيادي همراه است. پانزده مرحله مهم براي برگزاري اين جشن را ميتوان بيان كرد.
مرحله ۱: روز خواستگاري را با اجازه بزرگترها تعيين ميكنند. در اين مراسم حضور و نظر بزرگترهاي فاميل بسيار مهم است.
مرحله ۲: با يك منجم مشورت ميكنند تا روزو محل مراسم مناسب با طالع زوجين براي برگزاري اين جشن مشخص شود.
مرحله ۳: تصميمگيري راجع به پذيرايي از مهمانها به شيوه سنتي كه بايد روي زمين بنشينند يا تهيه ميز و صندلي براي برگزاري مهماني به شيوه مدرن.
مرحله ۴: تصميمگيري راجع به اجراي ۱۵ مرحله از تشريفات مذهبي رايج در خانوادههاي سنتي و يا انتخاب و به جاآوردن گزينههايي كه براي زوجين معنا و مفهوم ويژهاي دارد.
مرحله ۵: خريد لباس سنتي هندي (ساري) توسط داماد براي تعويض لباس عروس در روز مراسم. اين تعويض لباس از جمله تشريفات مهم به حساب ميآيد و به معناي واگذاري مسووليت و سرپرستي عروس از والدين به داماد است.
مرحله ۶: تهيه تداركات پذيرايي از جمله غذا، ميوه و … (خوردن، آشاميدن و صحبت كردن در طول مراسم عروسي هندوها مانعي ندارد)
مرحله ۷: سفارش حلقههاي گل عروس و داماد كه بايد از دست همديگر بگيرند و بر گردن يكديگر بياويزد.
مرحله ۸: سفارش يك گردن بند طلا كه داماد بر گردن عروس ميآويزد.
مرحله ۹ : در اين مرحله عروس و داماد ۷ قدم در كنار هم برميدارند كه نماد ازدواج فرخنده، آرزوي ثروت، شادي، قدرت و … است.
مرحله ۱۰: درستكردن معجوني از ماست و عسل كه عروس بايد به داماد تعارف كند. اين معجون سمبل تضمين سلامت جسمي و شيريني آغاز ازدواج براي داماد است.
مرحله ۱۱: اهداي غذا و ساير نذورات به خدايان و طلب دعاي خير و بركت. (در آيين هندو يك قدرت مطلق وجود دارد و ساير خدايان تنها صورتهاي ديگر آن خدا هستند)
مرحله ۱۲: تهيه يك سنگ كه عروس به رسم وفاداري و صداقت بر آن ميايستد و داماد حلقهاي را در انگشت پاي او قرار مي دهد.
مرحله ۱۳: پاشيدن برنج و گل بر سر عروس و داماد بعد از اعلام پيمان ازدواج در جمع.
مرحله ۱۴: در اين مرحله داماد با گذاشتن علامتي بر پيشاني عروس به وسيله ي پودر نارنجي يا sedhu به حضار متأهل شدن عروس را اعلام ميكند. بعد از آن زوجين بايد پاي والدينشان را لمس كرده و از آن طلب دعاي خير كنند.
مرحله ۱۵: برگزاري يك مهماني مفصل براي حضار و مدعوين به صرف انواع غذا و نوشيدني.
برچسب: ، آداب و رسوم مردم هند، ازدواج در آيين هند، تور لحظه ااخري هند، تور هند، ديدني هاي هند،