تور هند, تور ارزان هند, تور لحظه آخري هند

جشن هولي

اهالي يك منطقه در حال برگزاري مراسم جشن هولي؛ از اعياد مهم مردم هندوستان

جشن هولي (به انگليسي: Holi Festival) از اعياد رسمي مردم هندوستان است.هولي يك جشنواره ملي و مذهبي بهاره هست كه توسط هندي ها بخصوص هندوها برگزار مي‌شود. هولي به جشنوارهٔ رنگ‌ها نيز معروف است.
تاريخچه

جشن هولي يا «جشن رنگ‌ها» نام مراسمي است كه هرساله، در ماه مارس ميلادي و هنگام شروع فصل بهار در كشور هندوستان برگزار مي‌شود. جشن هولي يا رنگ پاشي و آب بازي تعطيل رسمي در تمام هندوستان است. مردم در اين زمان كه مطابق تقويم هندي تعطيل رسمي است، پايان زمستان و آغاز بهار طبيعت را جشن مي‌گيرند. در اين جشن بر اساس يك سنت قديمي، اهالي هر منطقه با پاشيدن آب و رنگدانه‌هاي مخصوص به سوي يكديگر و نيز اجراي موسيقي و رقص، به سرور و پاي‌كوبي مي‌پردازند. در اين آيين شاد، همهٔ افراد اعم از زن و مرد و پير و جوان شركت مي‌كنند و باور دارند كه با فرارسيدن بهار، بار ديگر روشنايي بر تاريكي و خوبي بر بدي پيروز شده‌است. «جشن هولي» از اعياد مهم مردم هند و نقطهٔ مقابل «جشن ديوالي» است كه در آغاز فصل سرما برگزار مي‌گردد.
زمان برگزاري

هولي در پايان زمستان جشن گرفته مي‌شود در آخرين شبي كه ماه كامل است در ماه قمري فلاگونا، (فلاگون يا پورنيما) كه معمولاً مطابق بااسفند ماه ايراني مي‌باشد. در بسياري از مناطق، هولي در حدود دو روز طول مي‌كشد. يكي از بزرگترين آداب و رسوم هولي سست شدن ساختارهاي تشريفاتي است، كه به طور معمول شامل سن، جنس، وضعيت، و طبقه‌است. هولي شكاف گسترده بين طبقات اجتماعي را مي‌بندد و هندوها را به هم نزديك مي‌كند. با هم، غني و فقير، زنان و مردان، از حضور يكديگر در اين روز شاد لذت مي‌برند. علاوه بر اين، هولي سختي‌هاي هنجارهاي اجتماعي را كاهش مي‌دهد. هيچ كس انتظار رفتار مودبانه ندارد… و در نتيجه، فضا پراز هيجان و شادي است.

هر سال، هزاران نفر از هندوها در جشنواره هولي شركت مي‌كنند. در انتظار روز بعد از ماه كامل در ماه فالگونا، يا اوايل ماه مارس، اين مردان و زنان آماده هستند براي گسترش شادي. هولي اهداف بسياري دارد. اول و مهمتر از همه، جشن آغاز فصل بهار است. همچنين داراي هدف‌هاي مذهبي ست، بزرگداشت برنامه‌هاي زيادي كه در اسطوره شناسي هندو است.
پيشينه

در اصل، اين جشنواره، جشني براي برداشت محصول خوب و زمين بارور بود. علاوه بر جشن آمدن بهار، هولي حتي هدفي بزرگتر از اين دارد. هندوان بر اين اعتقادند با اين فرصتي ست براي لذت بردن و بهره گيري از رنگ‌هاي فراوان در بهار و وداع با زمستان. علاوه بر اين، هولي جشني براي بسياري از اسطوره‌هاي مذهبي ست. رانگاپانچامي چند روز بعد رخ مي‌دهد در پانچامي(روز پنجم از ماه كامل)، به مناسبت پايان جشنهاي مربوط به رنگ.

اهميت در ويشنويسم، هيرانياكاشيپو شاه بزرگ از شياطين است، و به او از طرف برهما يك نعمت اعطا شده‌است كه تقريباً غير ممكن است براي او كه كشته شود. اين بخشش به دليل توبه و طلب بخشايش طولاني اوست، پس از آن او خواسته بود كه در طول روز يا شب كشته نشود. در داخل خانه يا خارج، نه بر روي زمين يا در آسمان، نه يك انسان و نه حيوان و نه با آسترا نه با شاسترا. در نتيجه، او متكبر شد و به آسمانها و زمين حمله كرد. وي خواستار آن شد كه مردم از عبادت خدايان دست كشند و شروع به ستايش او كنند.

بر اساس اين باور، پسر او (پراهلادا)، جانباز لرد ويشنو بود. پراهلادا علي‌رغم تهديدهاي مختلف از پدرش، به ستايش و نماز براي لرد ويشنو ادامه داد. او توسط پدر مسموم شده بود، اما زهر در دهان او به شهد تبديل شد. او را در يك اتاق با يك مار سمي و گرسنه قرار دادند اما جان سالم به در برد. همهٔ تلاشهاي هيرانياكاشيپو براي كشتن فرزند به شكست انجاميد. در نهايت، او دستور داد كه پسر جوان بر روي توده هيزم مخصوص اتش زدن جسد مرده در دامان خواهر خود، هوليكا، نشيند كه او نيز نمي‌تواند بميرد. و اين بخششي است كه در آتش نمي‌سوزد. پسر به آساني دستورات پدر خود را پذيرفت، و دعا كرد ويشنو او را امن نگه دارد. هنگامي كه آتش شروع شد، به حيرت ديدند كه خواهرش هوليكا سوخته اما او جان سالم به در برده‌است. سوختن هوليكا به عنوان هولي جشن گرفته مي‌شود. بعد لرد ويشنو به صورت ناراسيما (نيمه انسان و نيمه شير) درآمد و هيرانياكاشيپو را در هنگام غروب به (كه نه روز و نه شب بود)، بر روي پله‌هاي ايوان خانه‌اش (كه نه در داخل بود خانه و نه در خارج) كشت. در دامان خود (كه نه در آسمان و نه بر روي زمين) و به او با چنگال خود صدمه زد (كه نه آسترا و نه شاسترا).

در ورينداوان و ماتورا، كه لرد كريشنا در آنجا بزرگ شده، اين جشنواره به مدت ۱۶ روز (تا رانگ پانچامي) ادامه دارد. در بزرگداشت عشق الهي رادا براي كريشنا. لرد كريشنا را اعتقاد بر اين است كه به اين جشنواره با بازي و شوخي علاقه داشت. اعتقاد بر اين است كه به مادرش در مورد تضاد بين پوست تيرهٔ خود و پوست روشن رادا (شاكتي يا انرژي پيش بردن جهان) شكايت كرده. مادر كريشنا تصميم گرفت به صورت رادا رنگ بمالد. اين جشن به طور رسمي به بهار راهنمايي مي‌كند. بهار، فصل جشن عشق

داستان‌هاي ديگري در شرح منشاء هولي وجود دارد. اين داستان در مورد كامادوا، خداي عشق است. بدن كاما وقتي كه او سلاح خود را روي شيوا پرت كرد، نابود شد. او مي‌خواست مراقبه شيوا را مختل كند و به پارواتي كمك كند تا با شيوا ازدواج كند. شيوا پس از آن چشم سوم خود را گشود نگاه كه چنان قدرتمند بود كه بدن كاما را به خاكستر تبديل كرد. به خاطر شور راتي همسر كاما، شيوا او را دوباره بازسازي كرد، اما تنها به عنوان يك تصوير ذهني، به نمايندگي از دولت واقعي عاطفي و معنوي عشق به جاي فيزيكي شهوت. اتش بازي هولي اعتقاد بر اين است كه در بزرگداشت اين رويداد جشن گرفته مي‌شود

منشاءاين جشنواره به جشنهايي شبيه اين در متون سانسكريت مانند راتناوالي بازمي‌گردد كه در آن مردم به وسيلهٔ اسپري با استفاده از سرنگ‌هاي بامبو به هم آب‌هاي رنگي مي‌پاشيدند. منشاء جشنواره مدرن هولي در بنگال باستان ترسيم شده‌است. آن يك جشن براي ويشنو بود، بر طبق ويشناويا تانترا. مردم به معابد كريشنا مي‌رفتند، و رنگ قرمز را به نمادها مي‌ماليدند و سپس پودر رنگ قرمز يا عبير را همراه مالپوا پراساد بين خانواده و دوستان توزيع مي‌كردند. قرمز نشانگر رنگ شور و لرد كريشنا شاه آرزوهاست. مراسم به اين معني است كه تمام خواسته‌هاي ما بايد براي دستيابي به كريشنا و رفاه جامعه منحرف شده باشد. در برخي از فرهنگ‌ها، مراسم سوزاندن چوب و برگ در شب ماه كامل از قبل وجود داشته‌است. اين مراسم نشان پايان زمستان و ظهور بهار است. چوب و برگ كه افتاده بود سوزانده مي‌شد به معني آن كه اكنون زمان برگهاي و گلهاي جديد است. و بعد مردم بدن خود را با خاكستر آغشته مي‌كردند. بعدها، با اين حال، داستان هوليكا داهان با اين مراسم همراه شد.

آيين‌ها و جشن‌هاي ايالت كارناتاكا هولي با شور زيادي در اينجا جشن گرفته مي‌شود. بر خلاف جوامع ديگر هند، يك تعطيلي براي مدرسه نيز منظور مي‌شود. در روستايي در كارناتاكا همچنين سنتي وجود دارد كه كودكان به جمع آوري پول و چوب از هفته‌ها قبل هولي شغول مي‌شوند و در شب كامادهانا تمام چوبها را روي يكديگر قرار داده و روشن مي‌كنند. اين جشنواره به مدت دو روز جشن گرفته مي‌شود. مردم در شمال كارناتاكا غذايي خاص اين روز را آماده مي‌كنند.

هولي سنتي از گل داك يا پالاش براي ساختن رنگهاي سنتي استفاده مي‌شود. در فصل بهار، كه در طي آن آب و هوا تغيير مي‌كند، اعتقاد بر اين است كه همين تغييرات علت تب‌هاي ويروسي و سرما خوردگي ست. پرتاب پودرهاي طبيعي رنگي داراي اهميت دارويي ست: رنگ‌ها به طور سنتي از چريش، كومكوم، هالدي، بيلوا و گياهان دارويي ديگر تجويز شده توسط پزشكان آيوروديك ساخته شده‌است. يك نوشيدني خاص به نام تانداي آماده مي‌شود (ساخته شده از بادام، پسته، گل سرخ، و غيره)، گاهي اوقات حاوي بهانگ (شاهدانه).

براي رنگ مرطوب، گل سنتي پالاش را در آب جوشانده، مي‌گذارند در طول شب در آب بماند تا آب زرد رنگ توليد شود، كه همچنين داراي خواص دارويي است. متأسفانه جنبه تجاري جشن، منجر به افزايش در استفاده از رنگ‌هاي مصنوعي است كه در برخي موارد، ممكن است سمي باشد.
نحوهٔ برگزاري مراسم

روز اصلي هولي اينگونه جشن گرفته مي‌شود كه مردم پودرها و آبهاي رنگي به هم پرتاب مي‌كنند. و در شب هنگام، آتش به پا مي‌كنند كه به (سوزاندن هوليكا), يا چحوتي هولي (هولي كوچك) معروف است. بعد از اين، دعا خوانده مي‌شود. بر پا كردن آتش يادآور فرار معجزه آسا پراهلاد جوان است وقتي دمونس هوليكا خواهر هيرانياكاشيپو او را درون آتش انداخت. هوليكا سوزانده شد اما پراهلاد، جانباز سرسخت خداي ويشنو بدون هيچ جراحتي فرار كرد به خاطر از خود گذشتگي اش.

آيين جشن دو روز است. در روز اول آتشي بزرگ در غروب و يا شب هنگام روشن مي‌شود. قبل ازآن، آتش بزرگ ديگري برروي مكاني كه از قبل آماده شده روشن مي‌شود و تمثالي از هوليكا كه از خيزران و بوريا ساخته شده در حركت دسته‌جمعي منظم به همراه خوانندگان و نوازندگان محلي به وسيلهٔ برهمن‌ها با تشريفات به محل منتقل مي‌شود. تمثال در وسط تل آتش گذارده مي‌شود و دستيار برهمن، هفت بار آن را طواف مي‌كند و قبل از اين‌كه آن را آتش بزنند، اشعاري را در ستايش هولي مي‌خوانند. مفهوم آن اشعار جملات زير است:

«روشن كردن آتش به عنوان نمادي

از نابودي تمام شرهايي كه در انسان وجود دارد

دعا به درگاه خدا براي رفاه و بهبودي بشر»

سپس مردم به خانه‌هايشان برمي‌گردند. در روز دوم از صبح زود تا ظهر بر سر و روي دوستان و خويشان گرد رنگ مي‌ريزند يا با آب‌فشان آب‌رنگي مي‌پاشند. اما مسن‌ترها گرد قرمز را به آرامي روي صورت هم مي‌ريزند. مردم البته از رنگين شدن لباس‌هايشان ناراحت نمي‌شوند. در غروب همان روز، مردم شيريني تعارف مي‌كنند؛ دوستان سه‌بار همديگر را در آغوش مي‌گيرند و براي هم آرزوي خوشبختي مي‌كنند و كودكان و نوجوانان براي اداي احترام بر پاهاي بزرگ‌ترهايشان دست مي‌كشند. در ايالت پنجاب، سيك‌ها مراسم هولاموهالا را يك روز بعد از مراسم هولي با شادماني فراوان برگزار مي‌كنند.

جغرافياي برگزاري
برگزاري مراسم جشن هولي در ايالات متحده آمريكا.

در سالهاي اخير در كشورهايي كه جمعيت بزرگي از هندوها وجود داردنيز اين مراسم برگزار مي شود. اما جغرافياي تاريخي آن در هندوستان، نپال و پاكستان و كشورهاي مجاور كه جمعيت هندو در آن به چشم مي‌خورد جشن گرفته مي‌شود. بزرگترين جشن براي هولي در منطقه‌اي به نام براج اتفاق مي‌افتد كه به كريشنا خداي هندو مرتبط است. ماتورا، ويرينداوان، نانداگوان و براسانا. اين مكان‌ها در طول جشن مقصد گردشگران بسياري ست.